( Από τη συγγραφέα Μαρίτσα Σαριντζιώτου- Σπύρου, απόγονο Μικρασιατών προσφύγων του 1922 )
Η «Γκιαούρ Ισμίρ», το μαργαριτάρι της Ανατολής!
Σε ποτάμια από χρυσές λίρες ρέει το συνάλλαγμα και οι πλούσιοι του Φραγκομαχαλά μετακομίζουν στα προάστια: Μπουτζά, Μπουρνόβα, Σεβδίκιοϊ. Κτίζουν επαύλεις και απολαμβάνουν το όμορφο κλίμα αυτών των προαστίων, ενώ η Μπέλλα Βίστα (Καλή Θέα) δεν έπαψε να είναι η πιο αριστοκρατική συνοικία της Σμύρνης με περίπου 3.300 μέτρα μήκος, αγαπήθηκε τρελά από τους Σμυρνιούς, γιατί ακούραστα κερνούσε διασκέδαση και περίπατο, σε ντόπιους και ξένους. Το εμπόριο και η βιομηχανία κυριαρχούσαν στη Σμύρνη χωρίς να λείπουν όλων των ειδών τα επαγγέλματα. Πρώτα προϊόντα εξαγωγής τα ξεραμένα σύκα, ο αρωματικός καπνός, το βαμβάκι, η σταφίδα, τα χαλιά. Εργοστάσια μικρά και μεγάλα υπήρχαν στην πόλη, ενώ 2.500 ατμόπλοια και 3.000 ιστιοφόρα άραζαν κάθε χρόνο στο λιμάνι της. Το καμπανάκι του ιππήλατου τραμ, το σφύριγμα των τρένων που έφθαναν στη Σμύρνη ή ξεκινούσαν από αυτήν για την ενδοχώρα, αλλά και οι φωνές των διαλαλητών για τα «προϊόντα του δρόμου»· το σαλέπι πρώτο και καλύτερο, τα ψητά κάστανα ή τα παγωτά, ανάλογα με την εποχή, οι ζεστοί λουκουμάδες, το σάμαλι, ο χαλβάς, το παστέλι, οι τσεμπλεμπούδες (αφράτα στραγάλια), τα καλαμπόκια, όλα αυτά δημιουργούσαν μια μαγνητίζουσα ατμόσφαιρα, που τραβούσε τον ντόπιο και τον ξένο να μένει στην πόλη και να δακρύζει όταν έπρεπε να φύγει απ’ αυτήν. Εκατοντάδες τα καφενεία της Σμύρνης. Οι ταβέρνες, τα ζαχαροπλαστεία· πολλά απ’ αυτά απλώνονταν κατά μήκος της προκυμαίας, χωρίς να λείπουν τα θέατρα, τα ξενοδοχεία πολυτελείας και οι κινηματογράφοι, ενώ την παράσταση έκλεβαν τα ξενοδοχεία Κρέμερ και Χούκ (το πρώτο ιδιοκτησία κάποτε της οικογένειας Φωτιάδη). Η λέσχη των κυνηγών, το θέατρο της Σμύρνης, η τράπεζα της Ανατολής και το Sporting Club ξεχώριζαν για την σπουδαία αρχιτεκτονική τους. Το ντεκόρ το συμπλήρωναν τα κατάλευκα χριστιανικά καμπαναριά, οι μιναρέδες με τα μισοφέγγαρα και οι πολύχρωμες προξενικές σημαίες των ευρωπαϊκών καταστημάτων. Έτσι όμορφα όπως ήταν επιδεικτικά όλα αυτά απλωμένα στα πόδια του όρους Πάγου, άλλαζαν όψη μετά τη δύση του ηλίου.
Το ηλεκτρικό ρεύμα δεν αφθονούσε στη Σμύρνη, αλλά ο περιηγητής βλέποντάς την από την πλαγιά του όρους Πάγου –που είναι 35 μ. ψηλότερο από την Ακρόπολη των Αθηνών– σίγουρα θα τη θαύμαζε ακόμα και τη νύκτα που την ηλεκτροδοτούσαν οι γεννήτριες και τη φώτιζαν οι λάμπες πετρελαίου ή λαδιού και η ασετιλίνη δίνοντάς της μιαν άλλη όψη, ίσως διαλογισμού ή υπαρξιακού προβληματισμού.
Το 1919 οι καμπάνες στη Σμύρνη κτυπούσαν χαρούμενα με την απόβαση του ελληνικού στρατού που ήλθε στη γη της Ιωνίας να την ελευθερώσει, να την προστατεύσει και να σταματήσει την καταστροφή ενός πολιτισμού που ήταν σε πλήρη άνθηση και συνεχή πρόοδο.
Ήταν τότε που οι γυναίκες με τα στέφανά τους στεφάνωναν τους Ευζώνους και το λιμάνι είχε στρωθεί από τα άνθη που έριχναν γι’ αυτούς οι Σμυρναίοι. Ήταν τότε που ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος έλαμπε από χαρά και ανακούφιση βλέποντας τα όνειρά του για τη μεγάλη Ελλάδα να παίρνουν σάρκα και οστά.
Ο άνεμος της ελευθερίας επέστρεφε, ύστερα από αρκετούς αιώνες στους πανάρχαιους πληθυσμούς της δυτικής Μικράς Ασίας. Αλίμονο όμως! Οι ημέρες της ευτυχίας δεν έμειναν ανέφελες. Καθημερινά δηλητηριάζονταν από τις τουλάχιστον άστοχες και ανεξήγητες ενέργειες του ανεκδιήγητου ύπατου αρμοστή της Ελλάδος στη Σμύρνη, του ημιπαράφρονος Στεργιάδη. Συνεχίζεται……
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου